آیا تا به حال برایتان پیش آمده که قصد نصب یا به روزرسانی سیستم گرمایشی خانه یا ساختمان خود را داشته باشید اما ندانید دقیقاً کدام نوع منبع انبساط برایتان مناسب‌تر است؟ شاید هم هنگام خرید، با نام‌های منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته مواجه شده باشید و این سؤال برایتان پیش آمده باشد که این دو چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟ به طبع، اطلاع از نحوه عملکرد، مزایا و محدودیت‌ها و آگاهی نسبت به انواع تفاوت منبع انبساط باز و بسته به ما کمک می‌کند تا انتخابی هوشمندانه‌تر و دقیق‌تر برای سیستم گرمایشی خود داشته باشیم و از ایجاد مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنیم.
در این پست آموزشی از مخزن مارکت، می‌خواهیم به مقایسه تفاوتهای مخزن انبساط باز و بسته بپردازیم تا شما بتوانید بهترین گزینه را بر اساس نیازهای سیستم گرمایشی خود انتخاب کنید.
منبع انبساط چیست؟
منبع انبساط (Expansion Tank) دستگاهی است که در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی به تنظیم فشار و حجم منبع آب کمک می‌کند و در دو نوع باز و بسته تولید می‌شود. حالا برای اینکه بدانیم کدام نوع مخزن انبساط برای سیستم ما مناسب‌تر است، لازم است با تفاوت منبع انبساط باز و بسته آشنا شویم؛ چرا که این دو نوع منبع، هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و مزایای گوناگونی را ارائه می‌دهند.
چرا استفاده از منبع انبساط ضروری است؟
در سیستم‌های گرمایشی، وقتی آب گرم می‌شود، حجمش بیشتر می‌شود و همین موضوع باعث افزایش فشار در لوله‌ها و دیگ خواهد شد. اگر جایی برای این حجم اضافه در نظر نگرفته باشیم، ممکن است فشار زیاد باعث ترکیدن لوله یا آسیب دیدن دیگ بخار شود. اگر چه شیر اطمینان برای تخلیه فشار طراحی شده، اما همیشه به موقع و درست عمل نمی‌کند و ممکن است مقدار زیادی آب گرم را هدر بدهد. برای همین، مخزن انبساط به سیستم اضافه می‌شود تا هر موقع آب منبسط شد، فشار را کنترل کند و جلوی آسیب و هدررفت را بگیرد. به این ترتیب، سیستم هم ایمن‌تر و هم بهتر عمل خواهد کرد.
نحوه عملکرد منبع انبساط باز
منبع انبساط باز در سیستم‌های گرمایشی به عنوان یک قسمت حیاتی برای تنظیم فشار و تأمین آب مورد نیاز سیستم شناخته می‌شود. این مخزن به طور مستقیم با هوای آزاد در ارتباط است و زمانی که دمای آب در سیستم افزایش می‌یابد و حجم آن بیشتر می‌شود، سطح آب در داخل مخزن بالا می‌رود. در این شرایط، هوای موجود در بالای مخزن فشرده می‌شود که این فشردگی به عنوان یک مانع در برابر افزایش بیش از حد فشار عمل می‌کند و موجب جلوگیری از آسیب به اجزای حساس سیستم مانند دیگ و لوله‌ها خواهد شد.
همچنین، در صورت بروز نشتی یا تبخیر آب و کاهش سطح آب در سیستم، شناور موجود در مخزن به طور خودکار شیر ورودی آب را باز کرده و کمبود آب را جبران می‌کند؛ بنابراین میزان آب در سیستم ثابت باقی می‌ماند.
نحوه عملکرد منبع انبساط بسته
منبع انبساط بسته، همانطور که از نامش پیداست، یک محفظه دربسته است که هیچ ارتباطی با هوای بیرون ندارد و برای تنظیم فشار آب در سیستم‌های گرمایشی یا تأمین آب استفاده می‌شود. برخلاف منبع انبساط باز که معمولاً روی پشت بام نصب می‌شود، این مدل در کنار دیگ و داخل موتورخانه نصب می‌شود و به دلیل فضای کم، صدای کمتر و کنترل دقیق‌تر فشار، منبع انبساط بسته در ساختمان‌های امروزی کاربرد بیشتری دارد.
داخل این مخزن، بخشی برای آب و بخشی دیگر برای گاز یا هوای فشرده وجود دارد. وقتی دمای آب بالا می‌رود و حجم آن افزایش پیدا می‌کند، آب وارد منبع انبساط بسته شده و هوای موجود در بخش دیگر فشرده می‌شود؛ این فشار هوا به نوعی نقش یک فنر را ایفا می‌کند و اجازه نمی‌دهد فشار سیستم از حد مجاز بالاتر برود. هر زمان شیر آبی در ساختمان باز شود، فشردگی هوا باعث می‌شود آب با فشار از مخزن خارج شود. وقتی فشار داخل سیستم کم شود، پمپ دوباره فعال می‌شود تا هم آب مورد نیاز سیستم را تأمین کند و هم فشار را به حالت اولیه بازگرداند.
تفاوت منبع انبساط باز و بسته
تا اینجا دانستیم که منابع انبساط باز و بسته هر دو برای کنترل تغییرات فشار و حجم آب در سیستم‌های گرمایشی استفاده می‌شوند، اما از نظر ساختار، محل نصب و نحوه عملکرد تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند. در واقع، تفاوت منبع انبساط باز و بسته باعث می‌شود هر یک از این مخازن برای شرایط خاصی مناسب‌تر باشند. در جدول زیر، به صورت خلاصه مجموعه تفاوت منبع انبساط باز و بسته را بررسی کرده‌ایم:
| منبع انبساط باز | منبع انبساط بسته |
|---|---|
| در تماس مستقیم با هوای محیط است و فشار آن برابر با فشار اتمسفر می‌باشد. | به صورت کامل ایزوله از محیط طراحی می‌شود و تحت فشار مشخصی از گاز یا هوا کار می‌کند. |
| به طور معمول، از ورق گالوانیزه ساخته می‌شود و برای جلوگیری از یخ زدگی نیاز به عایق دارد. | عمدتاً از فلز مقاوم با دیواره ضخیم ساخته می‌شود و نیازی به عایق کاری ندارد. |
| در بالاترین نقطه ساختمان، معمولاً روی پشت بام نصب می‌گردد. | در داخل موتورخانه و در نزدیکی پمپ سیرکولاتور نصب می‌شود. |
| فشار سیستم از طریق ارتفاع قرارگیری و تماس با هوا تنظیم می‌شود. | فشار سیستم را با کمک گاز نیتروژن یا هوای فشرده کنترل می‌کند. |
| بیشتر در سیستم‌های گرمایشی ساده با فشار پایین مانند شوفاژ منازل کاربرد دارد. | مناسب برای سیستم‌هایی با فشار و دمای بالا، مانند سیستم‌های صنعتی و موتورخانه‌های مرکزی است. |
| در خودِ مخزن، آب مستقیماً در تماس با هوا قرار دارد و دیافراگمی وجود ندارد. | معمولاً دارای طراحی دیافراگمی است تا تغییر حجم آب بدون تماس با گاز انجام شود. |
به طور خلاصه می‌توان گفت، اگر سیستم گرمایشی شما در یک ساختمان بلند با فشار کاری کم طراحی شده و محدودیت مالی دارید، منبع انبساط باز گزینه‌ای مناسب و اقتصادی خواهد بود؛ اما در شرایطی که فشار و دمای کاری بالا، ایمنی بیشتر، یا فضای موتورخانه در دسترس است، منبع انبساط بسته با طراحی مدرن‌تر و عملکرد دقیق‌تر، انتخاب بهتری خواهد بود.
جمع بندی
در نهایت، اگر قصد خرید مخزن انبساط دارید، توجه به نوع سیستم گرمایشی، فشار کاری، فضای نصب و بودجه‌تان می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در انتخاب بهترین گزینه داشته باشد. اینکه تفاوت منبع انبساط باز و بسته را به خوبی بشناسید، به شما کمک می‌کند تا هم در هزینه‌ها صرفه جویی کنید و هم از عملکرد ایمن و پایدار سیستم خود اطمینان داشته باشید. برای خرید منبع انبساط مخزن مارکت و دریافت مشاوره و راهنمایی دقیق، کافی است از طریق راه‌های ارتباطی موجود، با کارشناسان خبره ما تماس بگیرید. همچنین، خوشحال می‌شویم اگر نظرات، تجربیات یا سوالات خود را در بخش کامنت‌ها با ما و دیگر دوستان به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
کدام نوع منبع انبساط امنیت بیشتری دارد؟
منبع بسته، چون تحت فشار کنترل‌شده کار می‌کند.
نگهداری منبع انبساط بسته راحت‌تر است یا باز؟
منبع بسته، چون در دسترس‌تر و کمتر در معرض هوا است.
عمر منبع انبساط باز بیشتر است یا بسته؟
منبع بسته، چون زنگ‌زدگی کمتری دارد.
مقالات مرتبط رو حتما ببینید
نظر شما برای ما با ارزشه
0 دیدگاه
